Dames en heren, jongens en meisjes, we staan op het punt om aan een reis door tijd en ruimte te beginnen. Onze route loopt door het hart van de creatieve geest van Schotland. Kies een van de boeken op onze lijst uit, en laat het de inspiratie voor jouw volgende reis zijn.
Schotse literatuur is een beetje als het Schotse weer; constant in beweging. Soms is het somber, soms is het heerlijk vrolijk, maar het is altijd een avontuur! Verwacht het onverwachte en alles zou goed moeten komen.
Hoe kort jouw bezoek ook moge zijn, je zult in je zakken altijd een stukje Schotland tussen twee kaften met je mee kunnen dragen. Of je nu van klassiekers of hedendaagse fictie houdt, we hebben voldoende literatuur om je jouw vakantie te laten overbruggen. Denk er ook over na om over een paar maanden Schotse literatuur in Schotland te lezen; wat kan er leuker zijn?!
Klassiekers
Kidnapped – Robert Louis Stevenson
Jaar van uitgave: 1886
Op zoek naar een avonturenroman die lekker doorleest van een van Schotlands beste prozaschrijvers? Kidnapped speelt zich af in de nasleep van de jakobitische opstand van 1745. Het hoofdpersonage is de wees David Balfour, die na een ontmoeting met zijn oom Ebenezer wordt naar Amerika wordt ontvoerd. David ontmoet onderweg de charismatische Alan Breck Stewart, die hem op een heel aantal avonturen meeneemt. De roman speelt zich o.a. op de Buiten-Hebriden en in Edinburgh af.
The Prime of Miss Jean Brodie – Muriel Spark
Jaar van uitgave: 1960
Deze roman speelt zich af in het Edinburgh van de jaren 30, wanneer een groep 10-jarige meisjes onder het toezicht van mejuffrouw Jean Brodie komt te staan. Deze lerares, die op memorabele wijze zegt dat ze in de bloei van haar leven is, maakt met haar charme, schoonheid en ongewone stijl van lesgeven indruk op de meisjes. Maar het zorgt uiteindelijk ook voor problemen. Deze Schotse klassieker, vol prachtige en treurige momenten, is dan misschien wel kort, maar ook zeker krachtig.
Sunset Song – Lewis Grassic Gibbon
Jaar van uitgave: 1932
Sunset Song, een weergave van het leven op het platteland die nog lang bij je blijft en die er soms geen doekjes om windt, staat over het algemeen bekend als een mijlpaal onder de Schotse romans. Het boek is opgedeeld in hoofdstukken die met de jaarlijkse cyclus van het boerenleven en de ontwikkeling van het hoofdpersonage, Chris Guthrie, overeenkomen. Je zult de lokale gemeenschap en het landschap zich zien ontwikkelen naarmate Chris dat ook doet. Het verhaal speelt zich aan het begin van de 20e eeuw af, toen het traditioneel boerenleven begon af te kalven. De schrijver Lewis Grassic Gibbon (pseudoniem voor James Leslie Mitchell) was in grote mate door zijn tijd in de regio Mearns in Aberdeenshire beïnvloed.
Waverley – Sir Walter Scott
Jaar van uitgave: 1814
Deze roman was op het moment van uitgave 200 jaar geleden ongekend populair, en zorgde bijna helemaal in zijn eentje voor de creatie van het genre historische fictie. Het verhaal gaat over een jonge Engelsman, Edward Waverley, die een romantisch avontuur in de Hooglanden beleefd. Het wordt over het algemeen als de eerste grote Schotse roman gezien. De auteur, Walter Scott, is binnen Schotland een nationale held. Sterker nog, we zijn zo trots op hem dat we een enorm monument ter ere van hem midden in de hoofdstad Edinburgh hebben gebouwd en het nabijgelegen station is naar deze roman genoemd.
Whisky Galore – Compton Mackenzie
Jaar van uitgave: 1947
Dit verhaal, dat zich tijdens de Tweede Wereldoorlog afspeelt, gaat over de inwoners van Great en Little Todday (twee denkbeeldige, naburige eilanden in de Hebriden), die wel van een glaasje whisky houden. Zodra dit levenswater op de eilanden ten gevolge van de oorlog schaars wordt, is het ook niet zo raar dat er spanningen heersen. Stel je de verrassing onder de bewoners voor wanneer er een schip met tienduizenden flessen whisky voor de kust zinkt. De bevolking verzint een plan om de drank te bevrijden en om de binnenlandse strijdkrachten op de eilanden te slim af te zijn. Deze grappige en soms extreem geestige kijk op het leven op de eilanden, geïnspireerd op de tijd dat de schrijver op Barra woonde, laat je lachen. Het is daarnaast ook het perfecte boek om lekker een glaasje bij te nuttigen.
Peter Pan – J.M. Barrie
Jaar van uitgave: 1911
De Schotse literatuur zit vol momorabele personages, en een van de meest bekende is Peter Pan (de jongen die nooit volwassen werd). De schrijver, J.M. Barrie, werd in Kirriemuir geboren en ging in Dumfries naar school, voordat hij naar Londen verhuisde en zijn meest succesvolle werk schreef. Het boek beschrijft de avonturen van Peter Pan, de Verloren jongens en Wendy en haar broertjes in Nooitgedachtland. Kapitein Haak en Tinkerbel, de overige hoofdpersonages, zijn minstens zo bekend als Peter Pan zelf. Daarnaast zijn er zoveel adaptaties van het verhaal verschenen dat het leuk is om het origineel op te pikken om te kijken welke woorden de inspiratie tot dit alles hebben gegeven.
Hedendaagse Fictie
Harry Potterreeks – J.K. Rowling
Jaar van uitgave: sinds 1997
Je bent waarschijnlijk wel bekend met deze jonge tovenaar en zijn avonturen (zo niet, onder welke steen heb jij de afgelopen twintig jaar gelegen?!). Maar wat je misschien niet wist is dat J.K. Rowling haar verhaal in een café in Edinburgh begon te schrijven. Je zou zelfs kunnen stellen dat de romans het karakter van Schotland als een spons op hebben genomen. De filmadaptaties hebben daarnaast ook duchtig van het Schotse landschap gebruik gemaakt. Bekijk voor meer informatie onze route langs de locaties uit de Harry Potterfilms en boeken. Harry Potter is dan ook een Ereschot!
The Bridge – Iain Banks
Jaar van uitgave: 1986
Als je van sciencefiction, het duistere Schotse gevoel voor humor en dikke, unieke pillen houdt, dan zul je het uitgebreide oeuvre van schrijver Iain Banks zeker waarderen. Hij is een van de meest fantasierijke schrijvers van zijn generatie, en heeft tijdens zijn loopbaan zowel realistische als sciencefiction werken gepend. The Bridge past hier ergens tussenin, gezien het verhaalperspectief over drie hoofdpersonages, zowel in de echte als in een parallelle wereld (een oneindige brug), is verdeeld. Banks leefde een groot deel van zijn leven in de buurt van de Forth Bridges, die kennelijk van invloed op dit boek zijn geweest. The Bridge werd in 2013 in een enquête van de Scottish Book Trust als het beste Schotse boeken bevonden.
44 Scotland St – Alexander McCall Smith
Jaar van uitgave: 2004
In een chaotische en drukke wereld is het prettig om te weten dat je comfort en vrolijkheid uit een goed boek kunt halen. 44 Scotland Street is precies zo’n boek, vol met kleurrijke personages en een warm gevoel voor humor. Deze roman was oorspronkelijk in stukjes in de krant The Scotsman verschenen, en volgt de levens van een aantal buren in Edinburgh. Driehoeksverhoudingen, een verloren schilderij, intrigerende nieuwe vrienden en een ontmoeting met een beroemde Schotse schrijver van krimi’s zijn slechts een paar zaken die zich in deze leuke en geestige vertelling van het leven in Edinburgh voordoen.
Outlanderreeks – Diana Gabaldon
Jaar van uitgave: sinds 1991
Deze populaire reeks gaat in 1946 van start, wanneer een jonge Engelse Claire Beauchamp Randall met haar echtgenoot Frank naar de Schotse Hooglanden reist. Claire gaat op een dag in haar eentje wandelen en ontdekt een aantal staande stenen in een cirkel. Ze stapt door een gespleten steen in de cirkel… en verdwijnt. Ze wordt vervolgens in 1743 wakker, waar ze een man in een 18e-eeuws legeruniform tegenkomt. Deze man, Jack Randall, ziet er net als haar echtgenoot Frank uit, en blijkt de opa van Franks betoudovergrootvader te zijn. De reeks is inmiddels ook een populaire tv-serie. Dus als je je naar een andere tijd wil laten meevoeren, zijn deze boeken echt iets voor jou. Ben je al een fan? Bekijk dan onze 12-daagse Outlanderroute.
One Fine Day in the Middle of the Night – Chris Brookmyre
Jaar van uitgave: 1999
De in Glasgow geboren schrijver Chris Brookmyre mengt satire, politiek en sociaal commentaar met een ongelofelijk verfijnd plot. One Fine Day in the Middle of the Night is het verhaal over een schoolreünie die door een groep rampzalige terroristen wordt binnengevallen. Dit rare boek, dat op een boorplatform plaatvindt, is door de film Die Hard geïnspireerd, en telt een groot aantal platvloerse grappen en pakkende leuzen.
Rebusreeks – Ian Rankin
Jaar van uitgave: sinds 1987
John Rebus is een van de meest aanzienlijke personages in de krimiwereld. Hij verscheen voor het eerst in Knots & Crosses in 1987. Meer dan 20 romans later kennen we deze taaie rechercheur en zijn stad (Edinburgh is eigenlijk een tweede soort hoofdpersonage) vrij goed. Als je dol op moordzaken met een Schots tintje bent, zal deze reeks goed in de smaak vallen. De boeken tonen een beeld van de stad zonder verfraaiingen, en zullen je ook een rondleiding door gebieden geven waar de toeristen niet komen.
Trainspotting – Irvine Welsh
Jaar van uitgave: 1993
Deze unieke roman toont de onderbuik van het leven in de Schotse steden tegen het einde van de jaren 80. Deze debuutroman van de Edinburghse schrijver Irvine Welsh volgt het leven van een groep heroïneverslaafden. Ondanks de onorthodoxe hoofdpersonages en episodische schrijfstijl is het boek bij een breed publiek geliefd. Een filmadaptatie van Danny Boyle uit 1996 droeg bij aan het fenomenale succes van het boek.
The Mermaids Singing – Val McDermid
Jaar van uitgave: 1995
Val McDermid is een van Schotlands meest succesvolle schrijvers van krimi’s, en zijn werken worden gewoonlijk gekenmerkt door enge en nare thema’s. The Mermaids Singing behandelt de geestelijke gesteldheid van iemand die wordt ontvoerd. Het is ook de eerste roman waarin de inmiddels bekende personages Tony Hill en Carol Jordan verschenen. Bekijk ook ons interview met de schrijver.
Eleanor Oliphant is Completely Fine – Gail Honeyman
Jaar van uitgave: 2017
Een van de beste dingen aan de Schotse schrijfstijl is het gevoel voor humor. En dit ontbreekt zeker niet aan de debuutroman van Gail Honeyman, die zich deels in Glasgow afspeelt. Het is daarnaast ook een aangrijpend verhaal van eenzaamheid en van het gevoel dat je ergens niet bijhoort. De redenen voor het Eleanors isolement worden geleidelijk in het verhaal onthuld, waarbij ze tevens meer betekenisvolle vriendschappen met anderen op begint te bouwen. Komt het uiteindelijk goed met Eleanor? Je zult het boek moeten lezen om daar achter te komen!
Wil je meer over Schotse kunst en cultuur weten? Bekijk dan onze pagina over Schotse literatuur, ons e-boek over Schotse literatuur of onze route langs tv & filmlocaties.
Opmerkingen