Whisky, de nationale drank van Schotland, wordt al vele eeuwen door het hele land met liefde gemaakt. Er zijn momenteel meer dan 100 actieve distilleerderijen (en dat aantal neemt toe!). Allemaal maken ze whisky op hun eigen unieke manier. Meer informatie over de verschillende soorten whisky, hoe malt whisky wordt gemaakt en de geschiedenis van deze illustere gouden gedistilleerde drank.
Soorten whisky
Er zijn drie verschillende soorten Schotse whisky: malt whisky (ook bekend als single malt), grain whisky en blended whisky. Maar hoe verschillen ze?
Malt whisky
Malt whisky wordt gemaakt met gemoute gerst, water en gist. De vloeistof wordt gedistilleerd in grote koperen ketels (u ziet ze bij de meeste distilleerderijrondleidingen) en wordt gerijpt in whiskyvaten voor minstens drie jaar (hoewel de meeste whisky veel langer wordt gerijpt). Single malt whisky wordt geproduceerd bij één distilleerderij terwijl blended malt whisky het product is van twee of meer distilleerderijen.
Grain whisky
Grain whisky wordt geheel anders gemaakt. De gerstemout wordt gemengd met ongemoute gerst en andere granen (zoals maïs en tarwe) voordat het hele mengsel wordt gecombineerd met water en dan gist. De resulterende vloeistof wordt gedistilleerd in een hoge ‘patent still’ (of Coffey still), die er heel anders uitziet dan de traditionele ketel en meer drank oplevert met een veel hogere sterkte.
Blended whisky
Blended whisky vereist een ingewikkeld proces van het mengen van verschillende single malts (van 15 tot 50) met grain whisky. Het is een complex proces. Whisky van verschillende distilleerderijen hebben hun eigen karakter en mengen niet altijd goed met bepaalde andere soorten. Daarom is de kunst van het mengen een speciale vaardigheid en zijn recepten een goed bewaard geheim. Veel blended whisky's zijn nu bekende namen, waaronder Bells, Dewars, Whyte & Mackay, Johnnie Walker en The Famous Grouse.
Hoe single malt whisky wordt gemaakt: een stap voor stap gids
Er zijn vier verschillende stadia in de productie van malt whisky:
1. De gerst mouten
Gerst wordt geweekt in water en vervolgens op een mouterijvloer gelegd om het te laten ontkiemen. Het wordt vervolgens gebakken in een oven om het te drogen voordat het wordt gemalen.
2. Meng de gemalen gerst met heet water
De gemalen gerst, of grist, wordt gemengd met warm water in een mengvat of ‘mash tun’ (zie foto). Dit produceert een suikerhoudende vloeistof genaamd ‘wort’. Dit is de basis voor de alcohol. De resterende vaste stoffen worden gebruikt als voedzaam veevoer - niets gaat hier verloren!
3. De gist toevoegen
De vloeibare wort wordt overgebracht in grote vaten, washbacks genaamd(zie foto). Gist wordt toegevoegd en gaat fermenteren. Hierbij worden de suikers in de wort omzet in een alcoholpercentage van ongeveer 8% abv (‘alcohol by volume’). Deze vloeistof staat bekend als de ‘wash’.
4. Distilleren
De vloeibare wash wordt verhit in twee koperen ketels (zie foto), de wash-ketel en de spirit-ketel. Alleen het gedistilleerde deel met de hoogste kwaliteit, het zogenaamde ‘heart of the run’, wordt opgevangen en in eiken vaten gegoten om te rijpen. De rest wordt overgeheveld en opnieuw gedistilleerd.