Beano Aberdeen
Aberdeen - Obar Dheathain
De Gaelische naam Aberdeen betekent "monding van de Don". De rivier de Don ontspringt in de Grampians en stroomt oostwaarts door Aberdeenshire tot hij bij Aberdeen in de Noordzee uitmondt. Andere plaatsnamen in de regio wijzen erop | PDF 1,7MB dat de bevolking van het gebied rond Aberdeen in de middeleeuwen Gaelic sprak, terwijl de oudere taal van de Picten langzaam verdween. Het Gaelisch wordt vaak geassocieerd met de westkust van Schotland en de Hooglanden, maar wordt ook in het oosten van het land gesproken.
Meer informatie over Aberdeen.
Glasgow Green
Glasgow – Glaschu
De grootste stad van Schotland heet Glaschu in het Schots-Gaelisch. De naam betekent zoiets als "groen dal" of "groene vallei". Vermoedelijk dankt Glasgow zijn bijnaam "geliefde groene plaats" aan deze betekenis. Het Schots-Gaelische woord Glaschu is waarschijnlijk afgeleid van de oudere Britse taal die werd gesproken door de vroege bewoners van Wales, Noord-Engeland en Zuid-Schotland. Wist je dat de eerste geregistreerde familie van Glasgow Gaelisch sprak? Een koninklijk document uit de 12e eeuw vermeldt de kinderen en familieleden van Gillemachoi, die Gaelisch spraken. Tweetaligheid was in die tijd wijdverbreid.
Meer informatie over Glasgow.
Cromarty, The Black Isle
The Black Isle - An t-Eilean Dubh
Het is nog steeds een mysterie waar The Black Isle - het zwarte eiland - precies zijn naam aan te danken heeft, want het is noch zwart noch een eiland! De letterlijke vertaling uit het Schots-Gaelisch is "zwart eiland" en sommige bronnen zeggen dat het schiereiland de naam te danken heeft aan zijn vruchtbare, donkere bodem. Een andere bron zegt echter dat de naam een aangepaste vertaling is van de Gaelische uitdrukking voor "land van de zwarte Denen" (zwart verwijst naar een slecht humeur). Destijds werd een onderscheid gemaakt tussen de woeste Denen en de vriendelijker Noormannen die in de middeleeuwen op de naburige Hebriden woonden. Het Zwarte Eiland was een plaats waar culturen botsten en waar af en toe een machtsstrijd plaatsvond.
Meer informatie over het Black Isle.
Jonge otters bij Yell, Shetland
© Neil McIntyre
Ardnamurchan - Àird nam Murchan
Deze poëtische plaatsnaam betekent ongeveer "de Kaap van de Zeehonden"… al kunnen de zeehonden in kwestie ook otters zijn. De naam is een beschrijving van een kustplaats waar ooit dieren op de kust speelden. Een oudere versie van de naam, Artda Muirchol, werd ontdekt in vroege manuscripten en verwees mogelijk naar piraterij en schipbreuken op de rotsachtige kust.
Meer informatie over Ardnamurchan.
Het strand bij Liniclate, Benbecula
© VisitScotland / Paul Tomkins
Benbecula - Beinn na Faoghla
De Gaelische naam van het eiland Benbecula in de Hebriden betekent "de berg van doorwaadbare plaatsen". Het zou kunnen dat deze verwijst naar de eenzame berg Rueval op het eiland, die tussen de eilanden North en South Uist ligt. De naam kan oorspronkelijk komen van Peighinn nam Fadhla, wat "pennyland of the fords" betekent (pennyland is een oude Schotse maat voor oppervlakte). Het eiland wordt soms ook an t-Eilean Dorcha genoemd, "het donkere eiland". De eilandbewoners heten Badhlach of Baoghlach.
Meer informatie over Benbecula.
Fort William
Fort William - An Gearasdan
De naam An Gearasdan betekent "het garnizoen". Het is een relatief nieuwe Gaelische plaatsnaam die teruggaat tot de Slag bij Culloden, toen het leger zeer aanwezig was in de regio. Nog niet zo lang geleden is geprobeerd Fort William een andere naam te geven. In 1935 meldde een artikel in de krant The Scotsman dat de "Fort William Celtic Vigilance Society" probeerde de plaatsnaam te veranderen in Abernevis.
Meer informatie over Fort William.
Het V&A Dundee
© VisitScotland / Kenny Lam
Dundee - Dùn Dè
De Gaelische naam van Dundee betekent "Vesting van God", maar met de "vesting" waarnaar hier wordt verwezen wordt waarschijnlijk de heuvel Dundee Law bedoeld. Er zijn twee versies van de Gaelische naam: Dùn Dèagh en Dùn Dè. Beide namen zijn correct. De website Ainmean-Àite na h-Alba, die Gaelische plaatsnamen in Schotland op een rijtje zet, beveelt de variant Dùn Dè aan vanwege de tegenwoordig overheersende uitspraak. Er zijn een aantal Gaelische plaatsnamen in Schotland die beginnen met Dùn ('fort'), waaronder Dùn Èideann, bij velen beter bekend als Edinburgh.
Meer informatie over Dundee.
The Wallace Monument, Stirling
© VisitScotland / Kenny Lam
Flanders Moss - A' Mhòine Fhlànrasach
Flanders Moss werd meer dan 8000 jaar geleden gevormd bij Stirling en is een van de laatste overblijfselen van de grote moerassen die ooit een groot deel van Schotland bedekten. Het is een beetje een verborgen juweeltje en zeker een bezoek waard. De Gaelische naam is A' Mhòine Fhlànrasach, wat letterlijk 'The Flanders Peat Moss' betekent. De naam herinnert eraan dat veel Vlamingen zich tussen de 11e en 17e eeuw in Oost-Schotland vestigden.
Meer informatie over Flanders Moss.
Mull of Galloway, Wigtownshire, Dumfries & Galloway
© VisitScotland / Visit South West Scotland / Damian Shields
Galloway – Gall-Ghàidhealaibh
De naam Galloway is afgeleid van het Gaelische i nGall Gaidhealaib, wat "tussen de Gall Gaidheil" betekent. Gall Gaidheil verwijst naar de "buitenlandse Gaels". Deze term was oorspronkelijk van toepassing op de mengeling van Scandinavische en Gaelische mensen die in de Middeleeuwen in de regio leefden. De huidige inwoners van Galloway worden soms Gallovidians genoemd.
Meer informatie over Galloway.
Loch Affric, Beauly
© VisitScotland / Paul Tomkins
Beauly - A' Mhanachainn
Dit is een goed voorbeeld van een Gaelische plaatsnaam die ons iets vertelt over de geschiedenis van een plaats. De naam A' Mhanachainn betekent "plaats van de monniken" en verwijst naar het klooster dat in de 13e eeuw in Beauly werd gebouwd. De ruïnes zijn vandaag de dag nog steeds te zien in het stadje. De Engelse naam Beauly heeft niets gemeen met de Gaelic naam, want hij is afgeleid van het Franse beau lieu, dat "mooie plaats" betekent. Men denkt dat het stadje zijn naam te danken heeft aan een bezoek van Mary Stuart, die "C'est un beau lieu" - "het is een mooie plaats" - zei toen ze het zag.
Meer informatie over Beauly.
