Hogmanay & nieuwjaar in Schotland

Waarom zou je oud en nieuw in Schotland vieren? Nou, omdat er geen enkel ander land op aarde is die Nieuwjaar, oftewel Hogmanay, met zoveel feestelijkheid en passie viert als Schotland. Het is dan ook geen verrassing dat het enorm feest overal in het land en in de hele wereld een begrip is geworden.

Hogmanay is hoe wij Schotten oudejaarsavond noemen. Het is de grote nacht die de komst van het nieuw jaar inluidt. Het festival was oorspronkelijk onder de Vikingen een viering van de winterzonnewende, waarbij er eind december wild werd gefeest.

Maar wat de omvang van het evenement ook is of waar het ook wordt georganiseerd, de Schotse Hogmanayfeesten geven je sowieso een warm onthaal en meer nieuwe vrienden dan je ooit had gedacht. Dit alles in een apotheose van feestelijkheid! Zing samen om middernacht het lied Auld Lang Syne. Voor een onvergetelijke Hogmanayvakantie moet je in Schotland zijn.

Hogmanay in Edinburgh

Vier Hogmanay in Edinburgh! De Schotse hoofdstad weet wel hoe ze met een betoverende fakkeltocht, het beroemd Edinburgh Hogmanaystraatfeest, de spectaculaire vuurwerkshow of een bruisende ceilidh en concert in de Princes Street Gardens een feestje moet bouwen.

Vier de start van het nieuwjaar dit jaar in het echt, en geniet van 29 december 2021 t/m 1 januari 2022 van een hele reeks aan evenementen, optochten, feesten en meer.

Boek je kaartjes voor de evenementen die je leuk vindt. Denk aan de Party at the Bells, de fakkeltocht en de optredens van Dougie Maclean, Eddi Reader en Breabach. Kortom, keuze te over om het nieuw jaar in 2021 feestelijk in Edinburgh in te luiden!

Kom met je (nieuwe) vrienden of familie samen en hef om middernacht het glas op een fantastisch 2022!

Dingen om voor Hogmanay in 2021 naar uit te kijken

Geniet in 2021 van drie dagen met een fantastische sfeer en onvergetelijke herinneringen. Je moet het zien om het te geloven! 

30 december - Fakkeltocht

Doe met de feestvierders mee en laat het plezier losbarsten! In Schotland beginnen de nieuwjaarsfestiviteiten wanneer duizenden fakkeldragers zich bij de Up Helly Aa Vikings, doedelzakspelers en tamboers aansluiten. Samen marcheren ze als een rivier van vuur met brandende fakkels door het centrum van Edinburgh via de historische Royal Mile naar Holyrood Park voor de finale en eindvieringen. Boek vandaag nog je kaartjes!

31 december - Hogmanaystraatfeest

Princes Street verwelkomt de feestvierders op een van de beste evenementen op de planeet (we overdrijven niet!), de Party at the Bells. Dans op straat of in het park onder het spectaculair Edinburgh Castle tot in de late uurtjes. Er zijn ongelofelijke muziekoptredens van muzikanten en DJ's met reuzenschermen en openluchtbars.

Wanneer de klokken om middernacht luiden, is het tijd om het wereldberoemd Edinburgh Hogmanay Midnightvuurwerk boven het kasteel te bewonderen. Zorg er ook voor dat je niet voor het zingen van Auld Lang Syne weggaat. Dit is een nationale traditie, waarbij je de handen van je nieuwe vrienden van over de hele wereld vasthoudt.

1 januari - Loony Dook

En als je de volgende dag jezelf wilt opfrissen, neem dan deel aan de (letterlijk) adembenemende Loony Dook, de jaarlijkse nieuwjaarsduik in de rivier de Forth in South Queensferry. Ga met de Dookers Parade door de High Street, voordat je een duik in het ijskoude water van de Forth bij de iconische Forth Bridges neemt. Vergeet je ook niet te verkleden! Anders kun je je net zo goed verslapen.

Andere hoogtepunten van Hogmanay om in 2021 naar uit te kijken

Niet alleen de Schotse hoofdstad weet hoe ze een nieuwjaarsfeestje moet bouwen! Hier zijn een paar fantastische en unieke manieren om in andere delen van Schotland Hogmanay in 2021 in te luiden.

De Red Hot Highland Fling van Inverness

© Scottish Provincial Press

Schotlands grootst gratis Hogmanayfeest vind je in Inverness, de hoofdstad van de Hooglanden. De familievriendelijke Red Hot Highland Fling vindt aan de oevers van de rivier de Ness in het Northern Meeting Park plaats, compleet met muziek en vuurwerk om bezoekers een onvergetelijk Hogmanay in Inverness te bezorgen.

Stonehaven Fireballs

In Stonehaven gaat het er bij oud en nieuw heet aan toe! Deze vuurballenstoet in Aberdeenshire, een van de vele wintervuurfestivals uniek voor Schotland, is een waar spektakel. Het is een gratis Hogmanayevenement dat al meer dan 100 jaar wordt gevierd en trekt elk jaar weer een grote menigte aan. Het was oorspronkrijk een reinigingsritueel om het oude jaar met vuur van kwade geesten te zuiveren, opdat het nieuw jaar schoon en vol voorspoed van start kan gaan. Het is een waar schouwspel: de doedelzakspeler leidt de processie net voor middernacht op Hogmanay over straat terwijl vuurballen in een ultieme dapperheidstest boven hun hoofden worden gezwaaid. 

Biggar Bonfire 

In de laatste weken van het jaar begint in de dorpskern van Biggar een grote hoeveelheid hout zich op te stapelen als voorbereiding op de nieuwjaarsviering van dit dorp in South Lanarkshire. Met het Biggar Bonfire dat om 21:30 op oudjaarsavond wordt aangestoken, verwelkomen de inwoners het nieuw jaar met een warme, vurige gloed. 

Glaasje whisky in Dufftown

Dufftown in Speyside staat bekend als de 'malt whiskyhoofdstad van de wereld'. Terwijl de meeste nieuwjaarsvieringen hier sterk lijken op wat kleine steden en dorpen over het hele land doen, geeft het er toch een eigen draai aan. Na de jaarlijkse Hogmanayceilidh in een plaatselijk hotel, verzamelt de gemeenschap zich op The Square waar er glaasjes whisky en biscuits worden uitgedeeld om het nieuw jaar in te luiden. Dit alles wordt aangeboden door de lokale Glenfiddich Distillery en de koekjesfabriek van Walkers. Slàinte! 

De traditionele Schotse Hogmanay van Aberdeen

Geniet voor iets unieks van de traditionele Hogmanayceilidh met muziek van de Hipflask Ceiligh Band in de Beach Ballroom in Aberdeen. De stad pakt altijd groot uit voor Hogmanay!

Burning of the Clavie

De inwoners van Burghead in Moray vieren hun nieuwjaar niet op 31 december. Ze negeren de Gregoriaanse kalender die in de jaren 50 van de 18e eeuw werd geïntroduceerd en vieren in plaats daarvan 'old Hogmanay' op 11 januari (31 december op de oude Juliaanse kalender). Ze organiseren een optocht door het dorp met de clavie, een houten vat gevuld met houten stokken, dat vervolgens op een nabijgelegen heuvel in brand word gestoken en tot de volgende dag blijft nasmeulen. Er wordt nog gediscussieerd over de oorsprong van het festival, maar aangezien het later plaatsvindt dan de officiële oudjaarsavond, is het het perfecte excuus om het twee keer te vieren!

Comrie Flambeaux

Net zoals veel van de beroemde vuurfestivals in Schotland, is de Comrie Flambeaux hoogstwaarschijnlijk van keltische afkomst in een tijd dat vuur werd gebruikt om de boze geesten van het oud jaar weg te jagen. Toch weet niemand in dit dorp in Perthshire wanneer het ooit precies is begonnen. Omstreeks middernacht op oudjaarsavond trekt men in stoet met een achttal brandende toortsen, sommige wel 3 m hoog, rond het kleine dorp. De stoet gaat gepaard met muziek, mensen in kostuums en joviaal feestgedruis en eindigt wanneer de toortsen in de rivier de Earn worden gegooid.

Hogmanay House at MagicFest

MagicFest is in 2021 terug van weggeweest. Kom naar het Hogmanay House om de magie, verhalen en muziek op dit 75 minuten durend evenement op de buitengewone Royal Scots Club in de Edinburghse wijk New Town op 30 december te beleven. Ontdek dit jaar de geschiedenis en de oorsprong van Hogmanay met een ongelofelijk programma met o.a. de Schotse zangeres Ainsley Hamill, de getalenteerde muzikant Ron Jappy, de verhalenverteller en toverstokmaker Jock Ferguson, maestro Lewis Barlow en helderziende Drew McAdam.

Er zijn tal van oude Hogmanaytradities en gewoonten die tot vandaag de dag in Schotland worden gevierd. De oorsprong van veel van deze is onbekend, maar men gelooft dat ze geluk voor het nieuw jaar brengen. 

Waarom heet het Hogmanay?

Met Hogmanay bedoelen de Schotten de laatste dag van het jaar en alle festiviteiten die daarmee gepaard gaan. Niemand weet zeker waar de naam vandaan komt. Volgens sommigen stamt het uit de tijd van Maria I toen het hof Frans sprak en zou het een verbastering van het woord Hoginane zijn, wat galadag betekent. Volgens anderen is het feest een fusie van keltische en germaanse gebruiken om boze feeën die hoog in de heuvels wonen te verdrijven en stamt het van het Oudengels begrip voor deze wezens, de hogh men of hoge mannen.

Wat zijn de voornaamste Hogmanaytradities?

• Eerste voet - om geluk af te dwingen, moet de eerste voet die op nieuwjaarsdag over de drempel gaat van een man zijn met donker haar zijn (dit zou uit de Vikingtijd stammen toen de komst van vreemde blonde mannen problemen betekende) De ‘eerste voet’ dient ook symbolische geschenken zoals steenkool, brood, zout, zwarte broodjes of whisky te mee te nemen om zo geluk voor het aankomend jaar af te dwingen
• De grote schoonmaak - het nieuwe jaar met een vuil huis beginnen zou ongeluk brengen. Huizen werden vroeger volledig opgeruimd om het nieuwe jaar in een netjes en schoon huis te verwelkomen. Dit betrof ook het verwijderen van de as uit de haard in de dagen dat koolvuren schering en inslag waren
• Het aflossen van schulden - volgens een oud bijgeloof is het beter als je al je schulden voor middernacht hebt afgelost
• Om middernacht Auld Lang Syne van Robert Burns te zingen - deze gewoonte is onlosmakelijk met Hogmaneyfeesten in heel het land (en in veel landen over de hele wereld!) verbonden. Zing, nadat de klokken middernacht hebben ingeluid, luidkeels mee met Auld Lang Syne om het nieuwe jaar op z’n Schots in te luiden.

Wat wensen de Schotten elkaar op Hogmanay?

Net als in België en Nederland luiden wij in Schotland het nieuw jaar met vrienden of familie in en wensen wij elkaar na het aftellen voor middernacht een gelukkig nieuwjaar!

Wat is het verschil tussen Hogmanay en nieuwjaar?

Hogmanay is oudjaarsavond (31 december). Nieuwjaar (1 januari) wordt doorgaans niet met Hogmanay meegerekend, al lopen de feestelijkheden wel vaak tot in de vroege uurtjes op nieuwjaarsdag of zelfs tot aan 2 januari door.

Why is Hogmanay so big in Scotland?
Hogmanay has ancient origins in Scotland. Long before the arrival of Christianity Scots were celebrating the arrival of a new year around the time of the winter solstice (the shortest day), which is technically the 21-22 December, but the arrival of the Romans and their calendars changed this. Plus... who doesn't love a party?!